Patroni Szkoły
im. Prof. Andrzeja Cwojdzińskiego.
„Pieta” – po włosku znaczy „miłosierdzie”, „litość”.
W sztuce jest to wyobrażenie Maryi z martwym ciałem Jezusa na kolanach. Temat ten artyści podejmowali dopiero od XIV wieku. Początkowo przedstawiano Pietę tylko w malarstwie, jednak na przełomie XIV i XV wieku na terenie Polski były już bardzo popularne rzeźby o tej tematyce. Pieta skrzatuska powstała w I ćwierci XV wieku.
Jest to rzeźba przyścienna, w części zasadniczej wykonana z drewna wierzby (Salix), polichromowana, wys. 75 cm, szer. 47 cm, głęb. 16 cm, prawdopodobnie dzieło jednego z warsztatów pomorskich.
Z tego samego okresu pochodzą Piety z sanktuariów w Oborach, Jarosławiu, Haczowie, jednak skrzatuska Pieta wyróżnia się łagodnym wyrazem twarzy Maryi, zamyślonej, prawie uśmiechającej się, delikatnej, dziewczęcej.
Biskup Koszalińsko-Kołobrzeski Edward Dajczak nazywa Ją Matką Miłości Zranionej i Naszej Nadziei.
Dramatyczne dzieje rzeźby, próby jej zniszczenia w 1575 r. i naprawy w następnych latach sprawiły, że dzisiejszy wygląd rzeźby jest owocem pracy konserwatorów, szczególnie w 1986 r. Wtedy to ręce, nogi i szyję postaci Jezusa oraz dłonie postaci Maryi odtworzono z sezonowanego drewna lipowego, zastępując substancję z mchu, siana, gipsu i papieru. Choć stylistycznie nawiązują raczej do baroku niż średniowiecza, przez przeszło 30 lat scaliły się z wizerunkiem Piety przyzwyczajając do niego wiernych. Ponadto są wykonane bez zarzutu, na bardzo dobrym poziomie plastycznym przez rzeźbiarza Stanisława Wyrostka z Gdańska.
Usunięto też wtedy z twarzy Maryi grubą powłokę zaprawy zakrywającej modelunek snycerski. Zdezynfekowano i utwardzono drewno.
Podczas konserwacji w 2013 r., obok zabiegów ratujących drewno, zmieniono polichromię szat Maryi, nadając płaszczowi kolor niebieski, a sukni – czerwony, jako właściwe dla przedstawień Maryi z okresu, kiedy rzeźba powstała.
Taka kolorystyka rzeźby ma potwierdzenie w istniejących w różnych miejscach świątyni skrzatuskiej wizerunków Piety, namalowanych w XVII w.
Na głowach Jezusa i Maryi są korony. Te mające formę otwartą są koronami papieskimi, nałożonymi na głowę Jezusa i Maryi w 1988 r. przez ks. kardynała prymasa Józefa Glempa. Te „zamknięte” są koronami odnalezionymi przy remoncie kościołą w 2011 r. Poddane zabiegom konserwatorskim okazały się jedymi z najstarszych tego typu koron w Polsce. Ich najstarsza część pochodzi z ok. 1660 r., a następne zmiany dokonywane do XX w. są znakiem kwitnącej tu przez wieki pobożności i ofiarności wiernych.
Opracowała Maria Szypszak
źródła:
1. Dokumentacja prac konserwatorskich i restauratorskich Magdalena Rogowska, nadzór merytoryczny: dr Krzysztof Chmielewski, ASP Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki, Warszawa 2013
2. Ekspertyza dr Janiny Kochanowskiej, rzeczoznawcy SHS Zarząd Główny Warszawa, grudzień 2011
3. Arno Giese, Skrzatusz Dom Maryi Matki Miłości Zranionej i Naszej Nadziei
Andrzej Cwojdziński
Andrzej Cwojdziński (ur. 25 stycznia 1928 w Jaworznie[2], zm. 23 marca 2022[1]) – polski dyrygent, kompozytor i pedagog muzyczny.
W latach 1947–1953 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie pod kierunkiem Artura Malawskiego. Działalność muzyczną rozpoczął jako dyrygent chóru Filharmonii Krakowskiej. W latach 1955–1957 był asystentem dyrygenta w Filharmonii Łódzkiej, następnie objął funkcje dyrektora, dyrygenta i kierownika artystycznego Filharmonii w Lublinie, które pełnił do 1963. Od 1964 zajął analogiczne stanowiska w Filharmonii w Koszalinie, którą kierował do 1979, będąc zarazem inicjatorem i kierownikiem artystycznym Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku (1967–1999) oraz Kołobrzeskich Wieczorów Wiolonczelowych (1972–1980)[2][3].
Kilkakrotnie sprawował kierownictwo Światowego Festiwalu Chórów Polonijnych w Koszalinie oraz Koszalińskich Koncertów Organowych[2].
W latach 1951–1953 został wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej w Krakowie, a w latach 1960–1962 wykładał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim[3]. Od 1976 docent, w latach 1991–1999 profesor Akademii Muzycznej w Gdańsku i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Słupsku[2][3].
Od 1953 członek Związku Kompozytorów Polskich, w latach 1964–1973 wiceprzewodniczący Koszalińskiego Towarzystwa Muzycznego.
Występował gościnnie jako dyrygent w ZSRR, NRD, Czechosłowacji, Bułgarii, Rumunii, Jugosławii i na Węgrzech.
Był mężem Gabrieli Cwojdzińskiej, polskiej pedagog muzycznej oraz polityk.